Đã bao giờ bạn tự đặt ra câu hỏi nếu một ngày các loài động vật trên Trái Đất không còn tồn tại trên hành tinh này thì con người sẽ như thế nào không?
Hệ sinh quyển của Trái Đất là một hệ thống chặt chẽ, các sinh vật tồn tại đều có tác động quan trọng đến nhau. Việc thay đổi quần thể đối với một loài động vật hoặc thực vật sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của chúng.
Sự tuyệt chủng của động vật không phải là một hiện tượng sinh thái mới. Khủng long, voi ma mút, hổ răng kiếm, chim dodo là những động vật đã tuyệt chủng cách đây nhiều thế kỷ. Điều này gây ra hiểu nhầm nghiêm trọng về sự tuyệt chủng của động vật giống như chuyện thường ngày và dĩ nhiên.
Thực tế thì sự tuyệt chủng của các loài động vật chính là một hiểm họa có thật đang đe dọa tới nhiều loài động vật đang sinh sống.
Biến đổi khí hậu không chỉ là sự ấm lên toàn cầu, đi kèm với đó là sự gia tăng hạn hán và thiên tai. Chính sự phá hủy môi trường sống của các loài động vật, cũng như hoạt động săn trộm là nguyên nhân chính dẫn đến sự tuyệt chủng của động vật.
Voi ma mút tuyệt chủng do thay đổi môi trường sống
Theo báo cáo mới nhất của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Hoa Kỳ, một khu vực có diện tích gấp 5 lần thành phố New York đã bị tàn phá trong rừng nhiệt đới Amazon chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm 2022. Những loài động vật như báo đốm, lười, ếch, cá heo sông và khỉ hiện nay chỉ còn chiếm một phần nhỏ của quần thể hoang dã ở khu rừng nhiệt đới này (theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên).
Theo BBC, tình trạng săn trộm, buôn bán sản phẩm từ động vật hoang dã vẫn là vấn đề gây nhức nhối. Ngà voi, sừng tê giác và da hổ hiện là những sản phẩm đặc biệt được ưa chuộng nhất hiện nay vì sự thần thánh hóa công dụng mà chúng mang lại.
Đa dạng sinh học là vấn đề đặc biệt quan trọng
Động vật tuyệt chủng cũng đồng nghĩa với môi trường sống của con người sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Hầu hết chúng ta đều biết rằng thực vật có vai trò không thể thay thế giúp cung cấp thêm dưỡng khí, điều hòa khí hậu và động vật đóng vai trò sống còn.
Đa dạng sinh học đề cập đến sự đa dạng của các sinh vật sống, bao gồm đa dạng về di truyền, loài và hệ sinh thái. Có hơn 13 triệu loài động, thực vật có thể phân biệt được trên Trái Đất. Úc là nơi đa dạng sinh học nhất, rừng nhiệt đới Amazon ở Nam Mỹ và Đông Nam Á. Ngay cả những côn trùng nhỏ hay sâu bọ cũng ảnh hưởng đến đa dạng sinh học.
Xem thêm: Lịch sử hình thành và ý nghĩa của ngày Động vật Thế giới
Trường Khí hậu Columbia giải thích sự cần thiết của đa dạng sinh học qua ví dụ cơ bản là loài sói Yellowstone. Sói ở Yellowstone – công viên quốc gia đầu tiên của Mỹ bị săn đuổi đến bờ vực tuyệt chủng. Đây là động vật ăn thịt đứng đầu hệ sinh thái Yellowstone. Vì sự vắng mặt của chúng đã làm gia tăng quần thể động vật ăn cỏ như nai sừng tấm.
Sói Yellowstone có vai trò quan trọng với môi trường
Vì quá nhiều nai sừng tấm khiến cho cây cỏ bị tiêu thụ quá mức, đây chính là nguyên nhân gây ra xói mòn gần nơi nguồn nước, làm mất môi trường sống cho các loài chim. Từ đó làm gia tăng các loại côn trùng như muỗi,…
Chính điều này đã gây ra phản ứng dây chuyền không thay đổi được cho tới khi con sói được đưa trở lại vào năm 1995 giúp khôi phục lại sự cân bằng cần thiết cho Yellowstone.
Năm 2018, Scientific Reports đã công bố một nghiên cứu mang tên “Sự đồng tuyệt chủng hủy diệt sự sống hành tinh trong quá trình thay đổi môi trường khắc nghiệt”.
Nghiên cứu đã nhắc lại phản ứng dây chuyền được thấy ở Yellowstone sau khi nó mất quá nhiều sói. “mọi loài đều được kết nối trong mạng lưới sự sống, bài báo của chúng tôi chứng minh rằng ngay cả những loài có khả năng chịu đựng tốt nhất cũng không thể chống chọi lại sự tuyệt chủng khi những loài kém chịu đựng hơn mà chúng phụ thuộc biến mất”, (Tiến sĩ Giovanni Stron, tác giả chính).
Sự tồn tại của động vật có tương quan mật thiết với nhau
Đồng tác giả Corey J. A. Bradshaw cũng gọi hiệu ứng domino này là “đồng tuyệt chủng”. Strona và Bradshaw chỉ ra việc biến đổi khí hậu là động lực để thúc đẩy sự tuyệt chủng trong thế kỷ 21.
Mặc dù con người có xu hướng trở nên xa rời tự nhiên, các thành phố mọc lên liên tiếp, nhưng nên nhớ chúng ta vẫn dựa vào thiên nhiên để có đất canh tác, nước uống, cũng như không khí thở được.
Động vật hoang dã giúp kiểm soát các yếu tố cần thiết này cho cuộc sống của con người. “Đồng tuyệt chủng” sẽ làm giảm sự sống trong hệ sinh thái, bao gồm cả sự sống của con người.
Sự tồn tại của động vật giúp thúc đẩy sự sinh trưởng, phát triển của thực vật. Các loài thụ phấn như ong rất cần thiết cho việc phát tán và sinh trưởng. Hay giun đất giúp làm đất tơi xốp và màu mỡ, cùng vô số ví dụ khác liên quan.
Tóm lại, việc biến mất của động vật chính là thảm họa sinh học toàn cầu, tạo ra phản ứng dây chuyền không thể đảo ngược, làm đe dọa toàn bộ sự tồn tại của nhân loại trên hành tinh.
Theo Phụ nữ Việt Nam
