Từ ngày 1/1/2025, Luật Lao động mới tại Cộng hòa Séc sẽ cho phép người lao động tự sắp xếp thời gian làm việc của mình sau khi đạt được thỏa thuận với người sử dụng lao động. Thay đổi này được kỳ vọng sẽ giúp nhân viên cân bằng tốt hơn giữa công việc và cuộc sống gia đình. Vậy việc tự phân bổ thời gian làm việc sẽ hoạt động như thế nào trên thực tế, và cần lưu ý điều gì? Hãy cùng tìm hiểu qua chia sẻ của luật sư Lucie Kalašová.
Khác Biệt Giữa Việc Phân Bổ Thời Gian Làm Việc Bởi Người Lao Động và Người Sử Dụng Lao Động
- Do người sử dụng lao động phân bổ:
- Thông thường, người sử dụng lao động sẽ là người quyết định và sắp xếp thời gian làm việc. Đây là quyền của họ và không cần sự đồng ý từ nhân viên. Tuy nhiên, họ phải thông báo rõ ràng cho nhân viên về lịch làm việc cụ thể bằng văn bản trong thời hạn quy định của Luật Lao động.
- Một số nhóm nhân viên được luật pháp bảo vệ (như cha mẹ của trẻ nhỏ) có quyền yêu cầu chỉ được sắp xếp làm việc trong những ca nhất định.
- Do người lao động tự phân bổ:
- Khi nhân viên tự quản lý thời gian làm việc, người sử dụng lao động mất đi một công cụ quản lý mạnh mẽ và hiệu quả để kiểm soát công việc. Tuy nhiên, điều này mang lại sự linh hoạt lớn cho nhân viên, một yếu tố quan trọng có thể trở thành điểm thu hút ứng viên trong quá trình tuyển dụng.
Điều kiện để áp dụng chế độ này là gì?
Điều kiện cơ bản là phải có thỏa thuận bằng văn bản giữa người sử dụng lao động và người lao động. Người sử dụng lao động không thể đơn phương yêu cầu áp dụng chế độ tự phân bổ thời gian làm việc.
Cần lưu ý điều gì trong thỏa thuận này?
Pháp luật không quy định các yêu cầu bắt buộc trong thỏa thuận bằng văn bản về việc tự phân bổ thời gian làm việc. Tuy nhiên, trước khi ký kết thỏa thuận, tôi khuyên cả hai bên nên cân nhắc kỹ lưỡng những gì mong muốn đạt được từ sự hợp tác này và ghi rõ các yêu cầu quan trọng trong hợp đồng.
Cũng cần nhớ rằng, dù đã ký thỏa thuận cho phép người lao động tự phân bổ thời gian làm việc, vẫn có nhiều trường hợp mà người lao động không có quyền tự sắp xếp thời gian làm việc của mình. Trong những trường hợp này, lịch làm việc sẽ được người sử dụng lao động sắp xếp trước. Những tình huống như vậy bao gồm:
- Khi có cản trở công việc,
- Trong thời gian nghỉ phép,
- Trong các trường hợp đi công tác.
Liệu quy định mới này có mang lại bất lợi gì cho người lao động không?
Người lao động có thể cảm thấy bất lợi ở điểm sau: trong trường hợp có lý do cá nhân quan trọng khiến họ không thể làm việc (ví dụ: đi khám bác sĩ), họ sẽ không được trả lương hoặc bồi thường, trừ khi điều này đã được quy định rõ ràng trong thỏa thuận hoặc trong quy định nội bộ của công ty.
Người lao động có phải làm việc số giờ giống nhau mỗi tuần không?
Điều này phụ thuộc vào cách hai bên thỏa thuận. Có thể thiết lập một chế độ làm việc mà số giờ làm việc mỗi tuần có thể khác nhau. Tuy nhiên, trong trung bình, người lao động vẫn phải đáp ứng số giờ làm việc tuần tiêu chuẩn theo quy định (thường là 40 giờ/tuần). Thời gian để tính trung bình này – được gọi là thời kỳ cân đối – có thể kéo dài tới 26 tuần liên tiếp đối với các doanh nghiệp không có tổ chức công đoàn. Trong thực tế, cách phổ biến nhất vẫn là áp dụng một tháng dương lịch làm thời kỳ cân đối.
Chế độ tự phân bổ thời gian làm việc phù hợp với ai? Có giới hạn nào về đối tượng áp dụng không?
Luật không giới hạn đối tượng mà người sử dụng lao động có thể ký thỏa thuận về tự phân bổ thời gian làm việc. Thỏa thuận này có thể được áp dụng trong bất kỳ trường hợp nào mà chế độ này phù hợp với loại công việc đã thỏa thuận. Việc áp dụng không phân biệt liệu người đó là nhân viên bình thường hay người giữ chức vụ quản lý.
Trước đây, phương thức này chủ yếu dành cho các nhân viên làm việc từ xa (ví dụ: làm việc hoàn toàn tại nhà). Tuy nhiên, giờ đây, chế độ tự phân bổ thời gian làm việc đã được mở rộng và có thể áp dụng cho cả những nhân viên làm việc tại nơi làm việc truyền thống.
Nếu việc hợp tác không hiệu quả, có thể chấm dứt thỏa thuận tự phân bổ thời gian làm việc không?
Có, thỏa thuận này có thể bị chấm dứt với thời gian báo trước là 15 ngày (trừ khi hai bên thỏa thuận một thời gian báo trước khác). Việc chấm dứt thỏa thuận không cần lý do hoặc có thể thực hiện vì bất kỳ lý do nào. Tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng đến mối quan hệ lao động giữa hai bên – hợp đồng lao động vẫn tiếp tục có hiệu lực và người sử dụng lao động sẽ quay lại việc sắp xếp thời gian làm việc cho nhân viên như trước.
Quan điểm của bà về sự thay đổi này trong Luật Lao động?
Khả năng tự sắp xếp thời gian làm việc, bất kể nhân viên làm việc ở đâu, là một thay đổi đáng hoan nghênh trong Luật Lao động. Đây là một điểm mới đầy hấp dẫn đối với nhiều người lao động. Tuy nhiên, trên thực tế, sự thay đổi này cũng mang theo một số thách thức. Tôi nghĩ rằng, nếu hai bên không chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu và không làm rõ cách thức hợp tác, điều này có thể gây ra vấn đề. Nói cách khác, đây là một công cụ hỗ trợ hiệu quả nếu được sử dụng đúng cách, nhưng cũng có thể trở thành vấn đề nếu không được quản lý tốt. Vì vậy, việc suy nghĩ kỹ càng và thiết lập rõ ràng các điều kiện hợp tác ngay từ đầu là vô cùng quan trọng.
Nguồn : iDNES
