Theo báo cáo mới nhất của Khảo sát Học sinh châu Âu về Rượu và Ma túy (ESPAD) công bố ngày 21/10/2025 tại Lisbon, hành vi của giới trẻ châu Âu đang thay đổi sâu sắc sau 30 năm được theo dõi. Mặc dù tỷ lệ hút thuốc, uống rượu và sử dụng cần sa ở thanh thiếu niên giảm, nhưng các hình thức rủi ro mới – đặc biệt liên quan đến công nghệ số và sức khỏe tâm lý – lại gia tăng đáng kể.
Báo cáo cho thấy thanh thiếu niên ngày nay ít uống rượu, hút thuốc hay dùng ma túy hơn so với thế hệ trước, song lại gia tăng việc sử dụng thuốc hướng thần không kê đơn, thuốc lá điện tử, mạng xã hội, trò chơi trực tuyến và cờ bạc online.
Đặc biệt, các xu hướng này xuất hiện rõ hơn ở nữ giới, cho thấy sự khác biệt giới tính trong hành vi rủi ro đang dần biến mất hoặc đảo chiều.
Theo nhóm nghiên cứu, mặc dù giảm các chất gây nghiện truyền thống là tín hiệu tích cực, nhưng điều này “không đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ tổng thể”. Việc kết hợp giữa hành vi lạm dụng công nghệ và sử dụng chất kích thích đang hình thành thách thức mới cho sức khỏe cộng đồng châu Âu.
Nghiên cứu ESPAD 2024 được thực hiện với 113.882 học sinh độ tuổi 15–16, thuộc 37 quốc gia, trong đó có 25 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU). Đây là lần khảo sát thứ 8 kể từ năm 1995 và cũng là lần đầu tiên sau đại dịch COVID-19.
Báo cáo được phối hợp thực hiện bởi Cơ quan Ma túy Liên minh châu Âu (EUDA) và Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Ý (CNR).
Báo cáo ESPAD 2024 nêu ba ưu tiên chiến lược để đối phó với các nguy cơ mới của thanh thiếu niên:
- Mở rộng phòng ngừa dựa trên bằng chứng: triển khai chương trình giáo dục EUPC và cơ sở dữ liệu Xchange nhằm phổ biến các mô hình phòng ngừa hiệu quả.
- Tăng cường hỗ trợ sức khỏe tinh thần: chú trọng các chương trình theo giới tính, đặc biệt với nữ sinh – nhóm chịu nhiều áp lực tâm lý hơn.
- Kiểm soát rủi ro trong môi trường kỹ thuật số: hạn chế trẻ nhỏ tiếp xúc sớm với trò chơi trực tuyến có yếu tố gây nghiện và các nền tảng cờ bạc online, thông qua việc xác minh danh tính số và độ tuổi.
ESPAD là mạng lưới nghiên cứu độc lập lớn nhất châu Âu về hành vi sử dụng rượu, thuốc lá, ma túy và các hành vi rủi ro khác ở thanh thiếu niên, được tiến hành tại hơn 40 quốc gia.
Tất cả dữ liệu và báo cáo đầy đủ của ESPAD 2024 hiện đã được công bố công khai tại www.espad.org.
Nguồn ảnh: Anh Tu Nguyen
