Chiều 25/12, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài và các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài.
Hội nghị được tổ chức tại Trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến với 98 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Cùng dự hội nghị có Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung; Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân đang tích cực chuẩn bị cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng – sự kiện chính trị trọng đại, mở ra kỷ nguyên phát triển mới của đất nước. Việc tổng kết công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài không chỉ có ý nghĩa tổng kết thực tiễn, mà còn góp phần tiếp tục khẳng định, làm rõ hơn vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cũng như trong việc huy động và phát huy nguồn lực cho phát triển đất nước trong giai đoạn tới.
Theo các báo cáo, ý kiến tại hội nghị, người Việt Nam ở nước ngoài được khẳng định là bộ phận không tách rời và là một nguồn lực quan trọng của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Sau hơn 20 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, Đảng và Nhà nước ngày càng quan tâm, tạo điều kiện để cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài phát triển; sự gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân trong nước với đồng bào ta ở nước ngoài ngày càng được củng cố, chặt chẽ và thực chất hơn.
Hệ thống pháp luật ngày càng được hoàn thiện, tạo điều kiện và bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người Việt Nam ở nước ngoài, như Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quốc tịch Việt Nam đã nới lỏng điều kiện nhập và trở lại quốc tịch cho kiều bào; Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, cùng nhiều luật khác như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản.
Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã phát triển mạnh cả “về lượng và chất”. Từ khoảng 2,7 triệu người sinh sống tại gần 90 quốc gia và vùng lãnh thổ vào năm 2004, đến nay đã có gần 6,5 triệu người Việt Nam ở nước ngoài tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hiện có 17 cá nhân người Việt Nam ở nước ngoài tiêu biểu tham gia Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đảng và Nhà nước không chỉ tạo điều kiện, thu hút, phát huy mà còn đổi mới tư duy, cách tiếp cận trong việc trọng dụng nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài, tạo môi trường làm việc tốt nhất để kiều bào có thể cống hiến hiệu quả cho đất nước.
Nhiều hoạt động dành cho người Việt Nam ở nước ngoài, gắn kết với trong nước được tổ chức thường xuyên như Chương trình Xuân Quê hương, Giỗ Tổ Hùng Vương, Trại hè thanh niên kiều bào; các hoạt động thăm và tham gia những chương trình trong nước như thăm Trường Sa, Nhà giàn DK. Hoạt động giữ gìn, tôn vinh các giá trị văn hóa Việt Nam tại các nước, đặc biệt là tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được đẩy mạnh; ngày 8/9 hằng năm được chọn là Ngày Tôn vinh tiếng Việt.
Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tham gia tích cực đóng góp trí tuệ vào việc xây dựng các chủ trương, chính sách chiến lược của đất nước, trong đó có việc đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Hằng năm, kiều bào gửi về nước khoảng 15 tỷ USD kiều hối; bà con từ 35 quốc gia và vùng lãnh thổ đã đầu tư về nước 457 dự án với tổng vốn đăng ký 1,729 tỷ USD tại 26/34 địa phương trên cả nước.
Đặc biệt, với khoảng 600 nghìn người Việt Nam ở nước ngoài có trình độ từ đại học trở lên, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài đã tham gia tích cực vào các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Hiện đã hình thành 10 mạng lưới đổi mới sáng tạo và chuyên gia Việt Nam tại 22 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 2.000 thành viên.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định việc tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW là rất đúng lúc, rất cần thiết và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới. Quá trình tổng kết được Bộ Ngoại giao triển khai nghiêm túc theo ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ, với sự phối hợp chặt chẽ của các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, cùng sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Nhấn mạnh cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam, Thủ tướng và các đại biểu đã làm rõ nhiều kết quả nổi bật sau hơn 20 năm thực hiện Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị đối với công tác người Việt Nam ở nước ngoài.
Theo đó, Nghị quyết đã xác định rõ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; tạo khung khổ pháp lý để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của cộng đồng; giúp kiều bào có điều kiện tốt nhất tham gia thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam với các nước, tham gia vào quá trình xây dựng và phát triển đất nước; đồng thời tạo điều kiện để cộng đồng gắn kết, giúp đỡ nhau cùng phát triển. Thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng biểu dương những kết quả quan trọng của công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, đồng thời ghi nhận những đóng góp, cống hiến tích cực của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trên các lĩnh vực, góp phần vào thành tựu chung của đất nước.
Thủ tướng nhấn mạnh cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là nguồn lực quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng và Nhà nước kỳ vọng rất lớn vào sự đồng tình, ủng hộ, chung tay của toàn thể nhân dân, đồng bào trong và ngoài nước nhằm hiện thực hóa hai mục tiêu chiến lược 100 năm, đưa Việt Nam vững bước tiến vào kỷ nguyên mới.
Theo Thủ tướng, một trong những giá trị cốt lõi của dân tộc Việt Nam là đại đoàn kết toàn dân tộc. Khi xây dựng và thể chế hóa các chính sách của Đảng, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài luôn được xác định là một trong những chủ thể quan trọng để cùng bàn bạc, quan tâm, chia sẻ và tham gia kiến tạo đất nước. Thủ tướng khẳng định đất nước luôn trân trọng mọi đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, kể cả những đóng góp rất nhỏ; đồng thời cho biết trong các chuyến công tác nước ngoài, lãnh đạo Việt Nam đều đề nghị lãnh đạo nước sở tại quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cộng đồng người Việt Nam sinh sống, làm việc và hội nhập.
Trên cơ sở đó, Thủ tướng nêu rõ các phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm nhằm thúc đẩy “3 đột phá” trong công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài thời gian tới, gồm: phát huy mạnh mẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc gắn với bảo vệ quyền lợi chính đáng của cộng đồng; xây dựng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài phát triển bền vững, nhanh về số lượng, mạnh về chất lượng, gắn bó chặt chẽ với quê hương, đất nước; khơi thông và huy động hiệu quả mọi nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ phát triển đất nước, nhất là trong các lĩnh vực khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và các đột phá chiến lược.
Thủ tướng yêu cầu bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp, tuyệt đối của Đảng đối với công tác người Việt Nam ở nước ngoài; tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật; tăng cường sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị; đổi mới phương thức triển khai công tác trong bối cảnh mới bằng những cách làm sáng tạo, hiệu quả.
Cùng với đó, xây dựng các kênh thông tin ứng dụng công nghệ mới để kết nối kiều bào với quê hương; tạo môi trường làm việc thuận lợi, cơ chế ưu đãi thu hút trí thức, chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài; phát huy vai trò của kiều bào trong kết nối đầu tư, hình thành các chuỗi sản xuất và cung ứng sản phẩm “Make in Vietnam”, “Made by Vietnam” của người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Thủ tướng nhấn mạnh các chủ trương, chính sách cần hướng tới tinh thần: “Nhà nước kiến tạo, cộng đồng tiên phong – trong, ngoài đồng hành – đất nước giàu mạnh, bạn bè quý mến, nhân dân hạnh phúc”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tình cảm của Tổ quốc và Chính phủ đối với đồng bào ở xa Tổ quốc, khẳng định niềm tin rằng với sự chung sức, đồng lòng của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, người Việt Nam trong và ngoài nước sẽ cùng kiến tạo thành công một Việt Nam hòa bình, ổn định, hội nhập, giàu mạnh, thịnh vượng, văn minh, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới.
