
Trong bối cảnh cạnh tranh thu hút nhân tài quốc tế ngày càng gay gắt, sinh viên Đông Nam Á đang trở thành nhóm mục tiêu trọng tâm của nhiều chiến lược tuyển sinh toàn cầu. Không chỉ các “điểm đến” quen thuộc như Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Đài Loan (Trung Quốc), các trường đại học châu Âu cũng đang mở rộng cánh cửa để đón nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao này.
Xu hướng tăng trưởng bền vững
Theo thống kê, trong 10 năm qua, số lượng sinh viên Đông Nam Á du học tăng trung bình 7,1% mỗi năm. Động lực chính đến từ nhu cầu học tập quốc tế chất lượng cao và chiến lược đầu tư vào giáo dục như một “tấm vé” nâng cao vị thế cá nhân và gia đình.
Sinh viên Đông Nam Á được đánh giá cao ở khả năng thích ứng, tinh thần ham học hỏi, thành tích học tập ổn định và năng lực ngoại ngữ ngày càng cải thiện. Đây cũng là nhóm có tỷ lệ hoàn thành chương trình học vượt mức trung bình toàn cầu, đồng thời mang đến sự đa dạng văn hóa – yếu tố giúp các trường đại học phương Tây xây dựng môi trường học tập toàn diện và sáng tạo.
Cuộc đua toàn cầu và sự chuyển mình của châu Âu
Australia đã công bố nâng trần tiếp nhận sinh viên quốc tế lên 295.000 người trong năm nay, ưu tiên ứng viên từ Đông Nam Á. Nhật Bản đặt mục tiêu 400.000 sinh viên quốc tế vào năm 2033, Hàn Quốc hướng tới 300.000 vào năm 2027, còn Đài Loan dự kiến thu hút 25.000 sinh viên Đông Nam Á mỗi năm để giải quyết thiếu hụt nhân lực ở một số ngành.
Tại châu Âu, áp lực dân số già hóa và nhu cầu nhân lực trình độ cao buộc các trường phải tìm kiếm nguồn sinh viên mới. Đức đã triển khai “xe buýt nghề nghiệp” tại Hà Nội để quảng bá cơ hội du học, trong khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trong chuyến thăm Việt Nam tháng 5 cũng nhấn mạnh mong muốn tăng cường hợp tác giáo dục.
Tuy vậy, số sinh viên Đông Nam Á tại các trường đại học châu Âu vẫn chưa tương xứng tiềm năng. Chuyên gia Alfred Gerstl (Viện Nghiên cứu châu Á Trung Âu) nhận định: “Dù tầm quan trọng ngày càng tăng, châu Âu vẫn chưa tập trung đúng mức vào khu vực này.”
Chính sách mới và chiến lược dài hạn
Nguyên nhân lớn nhất là rào cản thị thực và thủ tục cư trú dài hạn. Các chuyên gia khuyến nghị châu Âu cần đơn giản hóa quy trình, tăng ngân sách cho học bổng và trao đổi học thuật, đặc biệt ở bậc nghiên cứu sinh và tiến sĩ.
Một số quốc gia đã có bước đi cụ thể:
- Na Uy nới lỏng yêu cầu tiếng bản địa, điều chỉnh học phí và đơn giản hóa thủ tục làm việc cho nghiên cứu sinh.
- Ủy ban châu Âu khởi động Sáng kiến Chọn châu Âu trị giá 500 triệu euro, tăng gấp đôi hỗ trợ cho học giả tái định cư và thu hút nhân tài trình độ cao.
Trong khi đó, tình hình giáo dục đại học Mỹ biến động cũng tạo cơ hội cho châu Âu. Sau các chính sách hạn chế trao đổi học thuật của chính quyền Donald Trump, nhiều nhà khoa học và sinh viên quốc tế đang cân nhắc chuyển hướng, trong đó Đông Nam Á là thị trường tiềm năng.
Cơ hội cho cả đôi bên
Việc châu Âu đẩy mạnh thu hút sinh viên Đông Nam Á không chỉ nhằm giải quyết bài toán tài chính và nhân lực, mà còn đặt nền móng cho các liên kết giáo dục, kinh tế, văn hóa lâu dài.
Với nền tảng học thuật tốt và khả năng hội nhập cao, sinh viên Đông Nam Á hoàn toàn có thể tận dụng làn sóng này để vươn tới các trường đại học hàng đầu, đồng thời đóng góp vào sự đa dạng và năng động của môi trường học tập châu Âu trong thập kỷ tới.