Mặc dù châu Âu đã chuẩn bị sẵn sàng các nguồn cung mới để thay thế khí đốt của Nga, nhưng châu Âu vẫn phải đối mặt với thách thức mang tên “nhiên liệu” trong mùa đông sắp tới do Nga liên tục cắt giảm khí đốt!
Việc Nga cắt giảm khí đốt buộc chính phủ phải chia tỷ lệ sử dụng nhiên liệu và các doanh nghiệp phải đóng cửa nhà máy. Điều này sẽ dẫn tới hàng nghìn người bị mất việc làm.
Mặc dù việc tìm kiếm những nguồn năng lượng mới thay thế đã đạt được kết quả nhất định, nhưng theo ông Michael Stoppard – Phó Chủ tịch phụ trách Chiến lược Khí đốt Toàn cầu của Công ty Nghiên cứu S&P Global: “Vẫn có một nỗi lo rất lớn và chính đáng về mùa đông sắp tới”.
Châu Âu bắt đầu chạy đua tìm kiếm nguồn thay thế
Việc Nga cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên, châu Âu phải nhanh chóng tìm được nguồn nhiên liệu thay thế nhằm duy trì hoạt động của nền kinh tế. Các nhà máy nhiệt điện than đang được hồi sinh. Hàng tỷ USD được chi cho các thiết bị đầu cuối nhằm thực hiện việc nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ các mỏ đá phiến ở Texas (Mỹ).
Các quan chức cấp cao và nguyên thủ quốc gia ở châu Âu liên tục tới Qatar, Azerbaijan, Na Uy và Algeria nhằm thực hiện các thỏa thuận năng lượng.
Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, châu Âu bước vào giai đoạn chuyển đổi nhanh chóng nhưng khó để có thể đảo ngược nhanh chóng về cách sử dụng năng lượng sưởi ấm, làm mát các ngôi nhà, thúc đẩy hoạt động kinh doanh, sản xuất điện.
Lượng khí đốt tự nhiên của Nga chính là nguồn cung năng lượng lớn nhất của châu Âu. nhưng hiện nay nguồn cung này đã ít hơn 1/3 so với một năm trước. Tuần trước, Nga tiếp tục giảm mạnh dòng khí đốt vận chuyển qua đường ống từ Nga đến Đức khiến giá khí đốt tại châu Âu tăng lên mức kỷ lục. Ngay sau đó Liên minh Châu Âu đã kêu gọi cắt giảm 15% lượng khí đốt toàn khối.
Đây quả thật là cú sốc lớn tại Châu Âu, làm tác động mạnh mẽ tới các nhà máy, buộc các chính phủ phải nhanh chóng thực hiện tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế.
Nhờ những nỗ lực đa chiều nhằm tìm giải pháp thay thế cho khí đốt của Nga phần nào bù đắp lại sự thiếu hụt. Ông Jack Sharples, thành viên Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford cho biết, mặc dù Gazprom cắt giảm cung cấp, nhưng nguồn khí đốt tự nhiên ở châu Âu nửa đầu 2022 gần bằng với cùng kỳ năm ngoái.
Khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) sẽ được làm lạnh thành dạng lỏng cô đặc, sau đó vận chuyển bằng tàu. LNG cơ bản giúp thay thế được khí đốt Nga, hiện giờ đây chính là nguồn nhiên liệu chính của châu Âu. Trong đó, một nửa nguồn cung LNG đến từ Mỹ.
Hình ảnh trạm khí đốt hóa lỏng ở Italy. Ảnh: The New York Times
Kho khí đốt của châu Âu đã được lấp đầy khoảng 67%, cao hơn 10 % so với năm trước. Tỷ lệ này sắp tới gần với mục tiêu lấp đầy 80% trước mùa đông mà Liên minh châu Âu đặt ra.
Tuy nhiên, sẽ có nhiều lý do khiến nỗ lực của châu Âu có thể thất bại. Mùa đông lạnh giá, một cơn bão ở Biển Bắc khiến Na Uy mất sản lượng khí đốt hoặc một mùa bão Đại Tây Dương dồn dập cũng sẽ khiến cho các chuyến tàu chở LNG bị chậm trễ cũng làm cho Châu Âu rơi vào tình trạng thiếu năng lượng.
Ngành công nghiệp sẽ hứng đòn nặng nề
Chi phí năng lượng tại Châu Âu cao ngất ngưởng đã đẩy các ngành công nghiệp rơi vào thế đề phòng, thực hiện thay đổi nhằm giúp để giúp châu Âu đạt được mục tiêu tiết kiệm 15% khí đốt.
Một nhà máy thép thuộc sở hữu của ArcelorMittal ở Hamburg, Đức nhiều năm nay đã dùng khí đốt tự nhiên để chiết xuất sắt. Hiện nhà máy này đã chuyển sang mua kim loại đầu vào ở Canada vì đối tác tiếp cận được nguồn năng lượng giá rẻ hơn. Giá khí đốt tự nhiên ở Bắc Mỹ mặc dù tăng nhưng chỉ bằng khoảng 1/7 so với giá ở châu Âu.
Ông Uwe Braun – Giám đốc Điều hành của ArcelorMittal cho biết: “Khí đốt tự nhiên đắt đỏ tới mức chúng tôi không đủ khả năng chi trả”.
Tình hình không mấy khả quan trong những tháng tới. Mùa đông sắp đến chính là giai đoạn khó khăn đối với các các ngành công nghiệp dùng nhiều năng lượng như lò luyện kim, sản xuất phân bón, thủy tinh.
Tại Romania, Tập đoàn ALRO cho biết họ đã phải đóng cửa sản xuất một nhà máy nhôm lớn, sa thải 500 nhân công bởi vì chi phí năng lượng cao, vì thế công ty này không thể nào cạnh tranh được.
Công nghiệp ảnh hưởng nặng nề do Nga cắt giảm khí đốt
LNG thực sự là giải pháp thay thế tốn kém
Việc sử dụng giải pháp vận chuyển LNG tới châu Âu thật sự vô cùng tốn kém. Nhu cầu về LNG ngày càng tăng có thể ảnh hưởng tới các khu vực khác trên thế giới vốn phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu này.
Theo Ông Ben van Beurden – Giám đốc Điều hành của Shell cho biết: châu Âu đang “đưa LNG khỏi các thị trường không sẵn sàng trả mức giá mà châu Âu có thể trả. Đó là một vị trí không hề dễ chịu”.
Các quốc gia như Đức, Romania cũng xem xét nhiều giải pháp, bao gồm cả việc khôi phục lại hoạt động hoặc trì hoãn việc loại bỏ các nhà máy nhiệt điện đốt than.
Mặc dù châu Âu có hơn 20 trạm tiếp nhận khí đốt tự nhiên hóa lỏng, nhưng lại không có trạm nào ở Đức. Berlin hiện đang tìm cách xây dựng 4 trạm và đã chi 2,5 tỷ Euro (2,55 tỷ USD) để thuê 4 tàu xử lý LNG. Hiện vẫn chưa rõ liệu có tàu nào trong số này có thể đi vào hoạt động đủ nhanh để có thể đáp ứng nguồn cung cấp trong mùa đông tới hay không?
Không thể đưa ra yếu tố dự đoán nào?
Thời tiết lạnh giá ở cả châu Âu và Châu Á sẽ gây ra cuộc cạnh tranh khốc liệt để giành nguồn cung LNG.
Châu Âu vẫn có thêm 1 lựa chọn khác. Trước khi xảy ra khủng hoảng khí đốt, chính phủ Hà Lan đã đặt ra kế hoạch đóng cửa mỏ Groningen ở phía Bắc do bị người dân địa phương phản đối. Đây là số ít nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên ở Châu Âu giúp cung cấp tới 40% sản lượng tiêu thụ hàng năm của Đức.
Câu hỏi đặt ra là liệu Hà Lan miễn cưỡng đánh thức “gã khổng lồ đang ngủ yên” này hay không? Hiện Chính phủ Hà Lan đã quyết định trì hoãn việc đóng cửa vĩnh viễn các giếng khí đốt do tình hình chính trị bất ổn. Đồng thời cũng khẳng định sẽ xem xét Groningen “trong trường hợp xấu nhất, nếu sự an toàn của người dân gặp rủi ro”.
Theo New York Times
