Các câu hỏi được trả lời chỉ liên quan đến người nước ngoài từ các nước thứ ba, không phải công dân EU hoặc thành viên gia đình của họ
1.Là người nước ngoài, tôi nên lưu ý điều gì để không gây nguy hiểm cho giấy phép cư trú của mình?
Trước tiên, bạn cần nhớ rằng mỗi loại giấy phép cư trú (ngoại trừ giấy phép cư trú vĩnh viễn) đều gắn liền với một mục đích cụ thể, chẳng hạn như làm việc, học tập, hoặc đoàn tụ gia đình. Trong suốt thời gian giấy phép có hiệu lực, bạn phải thực hiện đúng mục đích này (ví dụ: tiếp tục làm việc, học tập hoặc duy trì quan hệ gia đình). Nếu không tiếp tục thực hiện mục đích cư trú, giấy phép của bạn có thể bị hủy bỏ.
Tiếp theo, điều quan trọng là phải theo dõi thời hạn giấy phép cư trú và nộp đơn xin gia hạn đúng hạn. Đối với visa dài hạn hoặc giấy phép cư trú dài hạn, bạn có thể nộp đơn gia hạn muộn nhất vào ngày cuối cùng còn hiệu lực. Sau thời hạn này, chỉ trong trường hợp đặc biệt bạn mới được nộp đơn muộn. Nếu bỏ lỡ, bạn thường phải trở về nước và nộp lại đơn thông qua đại sứ quán hoặc lãnh sự quán Cộng hòa Séc.
Cuối cùng, bạn cần thực hiện nghĩa vụ thông báo mọi thay đổi liên quan đến thông tin cá nhân với Cục chính sách tị nạn và di cư thuộc Bộ Nội vụ Cộng hòa Séc (OAMP). Thay đổi địa chỉ cư trú phải được thông báo trong vòng 30 ngày. Các thay đổi khác như họ tên, tình trạng hôn nhân, thông tin hộ chiếu, quốc tịch mới, hoặc thông tin trên thẻ cư trú cần được thông báo trong vòng 3 ngày làm việc. Dù việc không thông báo không ảnh hưởng ngay đến hiệu lực giấy phép, nhưng bạn có thể bị phạt tới 3.000 Kč.
2. Khi nào tôi có thể thay đổi mục đích cư trú?
Theo quy định chung, bạn không thể thay đổi mục đích cư trú khi chuyển từ visa dài hạn sang giấy phép cư trú dài hạn. Tuy nhiên, nếu bạn đã có giấy phép cư trú dài hạn, bạn có quyền tự do thay đổi mục đích cư trú, nhưng điều này đi kèm với nhiều quy định cụ thể. Ví dụ, để thay đổi mục đích cư trú sang kinh doanh, bạn cần cư trú tại Cộng hòa Séc ít nhất 5 năm. Hoặc nếu bạn có giấy phép cư trú dài hạn theo diện đoàn tụ gia đình (dựa trên hôn nhân), bạn chỉ có thể yêu cầu thay đổi mục đích cư trú sau khi ly hôn nếu bạn đã cư trú tại Séc ít nhất 2 năm và hôn nhân của bạn kéo dài ít nhất 5 năm. Vì sự phức tạp của quy định này, bạn nên tham khảo ý kiến luật sư trước khi thực hiện thay đổi.
3. Khi nào tôi nên nộp đơn gia hạn giấy phép cư trú?
Đơn gia hạn visa dài hạn có thể được nộp sớm nhất 90 ngày và muộn nhất vào ngày cuối cùng visa còn hiệu lực. Đối với giấy phép cư trú dài hạn, bạn có thể nộp đơn sớm nhất 120 ngày và muộn nhất vào ngày cuối cùng của thời hạn giấy phép.
Trong một số trường hợp đặc biệt, bạn có thể nộp đơn sớm hơn, ví dụ khi bạn cần rời khỏi Cộng hòa Séc trong thời gian dài và giấy phép cư trú của bạn hết hạn khi bạn vẫn ở nước ngoài.
Nếu bạn bỏ lỡ thời hạn nộp đơn, chỉ những trường hợp cực kỳ đặc biệt (như bệnh nặng) mới được xem xét để chấp nhận đơn muộn. Nếu việc nộp đơn đúng hạn bị cản trở bởi các lý do khách quan ngoài tầm kiểm soát của bạn, bạn có thể nộp đơn trong vòng 5 ngày sau khi lý do cản trở đã được khắc phục. Khi nộp đơn muộn, bạn cần trình bày và chứng minh lý do tại Cục chính sách tị nạn và di cư thuộc Bộ Nội vụ Cộng hòa Séc (OAMP).
4. Tôi đã nộp đơn gia hạn giấy phép cư trú nhưng chưa có quyết định. Giấy phép cũ của tôi đã hết hạn. Tôi có thể ở lại Cộng hòa Séc mà không lo lắng không?
Nếu bạn đã nộp đơn xin gia hạn giấy phép cư trú đúng hạn, giấy phép cư trú trước đó của bạn sẽ được coi là vẫn còn hiệu lực cho đến khi có quyết định chính thức về đơn mới. Đây được gọi là “tình trạng cư trú giả định”. Trong thời gian chờ quyết định, nếu giấy phép cũ của bạn hết hạn, bạn cần mang theo giấy xác nhận đã nộp đơn do Cục chính sách tị nạn và di cư (OAMP) cấp. Bạn cũng có thể yêu cầu dán nhãn visa tạm thời (gọi là “tem vượt hạn”) vào hộ chiếu của mình. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn dự định rời khỏi Cộng hòa Séc.
5. Gia đình tôi sắp chào đón em bé. Tôi cần làm gì để em bé có giấy phép cư trú?
Nếu con bạn được sinh ra tại Cộng hòa Séc, bạn cần nộp đơn xin cùng loại giấy phép cư trú (visa, giấy phép cư trú dài hạn, hoặc cư trú vĩnh viễn) cho bé trong vòng 60 ngày kể từ ngày sinh. Nếu ít nhất một trong hai bố mẹ có giấy phép cư trú vĩnh viễn, con bạn sẽ được coi là có tình trạng cư trú vĩnh viễn từ khi sinh ra đến khi có quyết định về đơn xin cư trú. Điều này rất quan trọng vì nó giúp bé được tham gia hệ thống bảo hiểm y tế công cộng ngay từ khi chào đời. Nếu cả hai bố mẹ không có giấy phép cư trú vĩnh viễn, bạn cần nhanh chóng mua bảo hiểm y tế thương mại cho bé sau khi sinh.
6. Khi nào tôi có thể nộp đơn xin giấy phép cư trú vĩnh viễn? Tôi là sinh viên đại học và đã ở Séc 5 năm.
Để xác định khi nào bạn có thể nộp đơn xin cư trú vĩnh viễn, cần biết mục đích cư trú của bạn trong thời gian sống tại Cộng hòa Séc. Theo quy định, giấy phép cư trú vĩnh viễn có thể được cấp cho người nước ngoài đã cư trú tại Cộng hòa Séc ít nhất 5 năm. Tuy nhiên, nếu bạn cư trú với mục đích “học tập”, thời gian này sẽ chỉ được tính một nửa. Nghĩa là, nếu bạn đã sống tại Cộng hòa Séc với giấy phép cư trú dài hạn cho mục đích học tập trong 5 năm, thì thời gian được tính để xin cư trú vĩnh viễn chỉ là 2,5 năm.
7. Tôi bị áp dụng lệnh trục xuất hành chính, tôi có thể làm gì để kháng nghị?
Bạn có quyền nộp đơn kháng nghị đối với quyết định trục xuất hành chính trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận được quyết định. Việc nộp đơn kháng nghị có hiệu lực hoãn thi hành, nghĩa là bạn có thể ở lại Cộng hòa Séc cho đến khi có quyết định chính thức cuối cùng về kháng nghị.
Nếu cơ quan xét duyệt kháng nghị (Cục cảnh sát ngoại kiều) từ chối kháng nghị của bạn, bạn vẫn có thể tiếp tục kháng cáo bằng cách nộp đơn khiếu nại lên tòa án hành chính. Đơn khiếu nại phải được nộp trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận được quyết định từ cơ quan xét duyệt kháng nghị, và việc nộp đơn này cũng có hiệu lực hoãn thi hành.
8. Vízum strpění (Visa chờ kết quả) là gì và khi nào tôi có thể nhận được?
Visa chờ kết quả được cấp cho người nước ngoài trong các trường hợp đặc biệt, bao gồm:
- Không thể rời khỏi Cộng hòa Séc vì lý do khách quan
- Ví dụ: Người nước ngoài phải điều trị bệnh nặng tại Séc mà không thể nhận được chăm sóc y tế ở nước mình, hoặc tại quê hương đang xảy ra chiến tranh.
- Là nhân chứng hoặc nạn nhân trong vụ án hình sự
- Khi sự có mặt của người nước ngoài là cần thiết để phục vụ quá trình tố tụng.
- Nộp đơn xin cư trú vĩnh viễn trong thời gian cư trú hợp pháp
- Nếu giấy phép cư trú cũ hết hạn trước khi có quyết định về đơn xin cư trú vĩnh viễn.
- Khiếu nại quyết định hủy giấy phép cư trú
- Nếu bạn nộp đơn khiếu nại về việc từ chối gia hạn hoặc hủy giấy phép cư trú, đồng thời yêu cầu hoãn thi hành quyết định.
- Không thể thực hiện lệnh trục xuất
- Nếu Bộ Nội vụ xác định rằng việc rời khỏi Séc không khả thi.
- Thời hạn và giới hạn của Visa chờ kết quả:
Visa chờ kết quả được cấp tối đa 1 năm và không thể gia hạn quá thời gian này. Nếu lý do để cấp Visa chờ kết quả kéo dài hơn 1 năm, bạn cần nộp đơn xin giấy phép cư trú dài hạn với mục đích nhân nhượng.
